تخمین پارامترهای رفتاری توده سنگ درزه دار مغار نیروگاه سیاه بیشه براساس نتایج ابزار دقیق

طراحی و اجرای فضاهای زیرزمینی به طور کامل وابسته به خواص ژئومکانیکی توده ‏سنگ و ویژگیهای آزمایشگاهی نمونه های سالم سنگ می باشد و اعتبار این طراحی‏ها به دقت اطلاعات ورودی و اینکه تا چه حد بیانگر رفتار واقعی سنگ باشند، بستگی دارند. بیان دقیق و کمی ساختارهای زمین‏شناسی، پارامترهای ژئومکانیکی سنگ‏های برجا و میدان تنش اولیه کار دشواری است. لذا دور از انتظار نیست که علیرغم استفاده از بررسی‏های زمین‏شناسی دقیق و تحلیل‏های عددی پیچیده، رفتار واقعی سازه‏های مذکور، متفاوت با رفتار پیش‏بینی شده آنها باشد. با ابزاربندی سازه و تحلیل برگشتی می‏توان اطلاعات زمین‏شناسی و پارامترهای ژئومکانیکی را مورد ارزیابی مجدد قرار داد و اختلاف بین رفتار واقعی و پیش‏بینی شده سازه مورد نظر را به حداقل رساند. این عمل از طریق ایجاد مدل‏های عددی مکرر با پارامترهای ژئومکانیکی متفاوت و بررسی روند تغییرات تابع خطا انجام می‏شود. در بسیاری از موارد تحلیل برگشتی به عنوان یک روش مشاهده ای مدرن، تکنیکی مفید جهت ارزیابی رفتارمکانیکی پارامترهای توده سنگ می باشد. در علم ژئوتکنیک تحلیل برگشتی می تواند به همان اندازه روش‏های مستقیم کاربرد داشته باشد. در حقیقت این تکنیک یکی از فرایندهای برجسته جهت ارزیابی پارامترهای طراحی جهت ارزیابی مجدد اطلاعات زمین شناسی و پارامترهای ژئومکانیکی ورودی طراحی، بررسی پایداری سازه و تشخیص نقاط ضعف طراحی تحکیم می باشد، همچنین این روش به عنوان یک ابزار قوی برای ارزیابی و تحلیل داده های اندازه گیری شده صحرایی شناخته شده است. سد و نیروگاه تلمبه ذخیره ای سیاه بیشه در فاصله 125کیلومتری شمال شرقی تهران با هدف اصلی ایجاد تعادل در برق مصرفی کشور در ساعات پر بار و کم بار مصرف، در حال احداث می باشد. سازه مغار نیروگاه به طول130متر و عرض22متر و ارتفاع 42 متر بوده و ابزارهای دقیق مورد استفاده در آن شامل کشیدگی سنج میله ای، نیروسنج، همگراسنج نواری و علائم نقشه برداری می باشد که در مراحل مختلف نصب و در فواصل زمانی معین قرائت می گردند. پارامترهای توده سنگ جهت طراحی مغار نیروگاه بر اساس روابط تجربی و آزمایشگاهی و مطالعاتی مختلف توسط مشاوران طرح در نظر گرفته شده است. هدف از انجام تحلیل برگشتی در این تحقیق، تخمین پارامترهای اصلی توده‏ های سنگ میزبان با کمینه کردن اختلاف میان جابجایی‏های ثبت شده توسط کشیدگی ‏سنج‏ها و محاسبه شده توسط مدل عددی و کنترل آن با پارامترهای اولیه منظورشده در طراحی مغار نیروگاه می باشد.